Μαραθώνιες διαβουλεύσεις :Τουρκία - Ιράν

Συμφώνησαν για ανταλλαγή ουρανίου

Το Ιράν συμφώνησε στην ανταλλαγή ουρανίου χαμηλού εμπλουτισμού -συμφωνία που θα μπορούσε να βοηθήσει στην υπέρβαση του αδιεξόδου μεταξύ Τεχεράνης και Δύσης- ανακοίνωσε η Τουρκία μετά από διαπραγματεύσεις με τη συμμετοχή και της Βραζιλίας.

Προηγήθηκαν μαραθώνιες διαβουλεύσεις στην πρωτεύουσα του Ιράν, μεταξύ των υπουργών Εξωτερικών των δύο χωρών και της Βραζιλίας. «Επιτεύχθηκε συμφωνία ύστερα από σχεδόν 18 ώρες διαπραγματεύσεων» διευκρίνισε ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Αχμέτ Νταβούτογλου, ερωτηθείς από τους δημοσιογράφους στην Τεχεράνη.

Όπως ανακοινώθηκε από τα εμπλεκόμενα μέρη η συμφωνία για ανταλλαγή πυρηνικών καυσίμων, που υποστηρίζεται από τον ΟΗΕ, προβλέπει τη μεταφορά 1.200 κιλών ουρανίου χαμηλού εμπλουτισμού(3,5%) στη Ρωσία και στη Γαλλία, όπου θα παράγεται καύσιμο για ένα ερευνητικό πυρηνικό αντιδραστήρα της Τεχεράνης. Η μεταφορά θα γίνει σε ένα μήνα από την υπογραφή της συμφωνίας.

Η ποσότητα που είναι αρκετή για μία πυρηνική βόμβα εφόσον το ουράνιο εμπλουτιστεί σε υψηλότερο βαθμό. Υπενθυμίζεται ότι το Ιράν διαθέτει χιλιάδες συσκευές φυγοκέντρισης για τον εμπλουτισμό του ουρανίου.
Το Ιράν υποστήριζε ότι θα δεχόταν την ανταλλαγή εφόσον γινόταν στο ιρανικό έδαφος, όρο που οι άλλες πλευρές απέρριπταν. Μετά από διαπραγματεύσεις έγινε γνωστό ότι η ανταλλαγή θα γίνει στη Τουρκία.

Αλλά όπως ακόμη έγινε γνωστό από τον Ιρανό υπουργό Εξωτερικών Μανουσέχρ Μοτακί, η Τουρκία έχει την υποχρέωση να επιστρέψει «αμέσως και χωρίς όρους» το ουράνιο αν δεν τηρηθεί η συμφωνία.

Διάλογο ζητά εκ νέου ο Αχμαντινετζάντ

Εντωμεταξύ, ο Ιρανός πρόεδρος Μαχμούντ Αχμαντινετζάντ ζήτησε νέες διαπραγματεύσεις με τη Δύση για το πυρηνικό πρόγραμμα της χώρας, για το οποίο η Τεχεράνη υποστηρίζει σθεναρά ότι έχει μόνο ειρηνικές χρήσεις.
«Είναι η ώρα για τις 5+1 χώρες να μπουν σε συνομιλίες με το Ιράν με τιμιότητα, δικαιοσύνη και αμοιβαίο σεβασμό», δήλωσε αναφερόμενο στα πέντε μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας (ΗΠΑ, Ρωσία, Κίνα, Βρετανία, Γαλλία) και τη Γερμανία.

Από την πλευρά της η Τουρκία, δια μέσου του υπουργού Εξωτερικών Νταβούτογλου, υπογραμμίζει ότι δεν υπάρχει πλέον δικαιολόγηση για κυρώσεις από το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ. «Η Τεχεράνη θέλει να ανοίξει ένα δημιουργικό δρόμο», δήλωσε ο Τούρκος υπουργός.

Η Τουρκία και η Βραζιλία είναι μη μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας.

Νωρίτερα, ο Τούρκος πρωθυπουργός Ταγίπ Ερντογάν είχε φθάσει στην Τεχεράνη για να πάρει μέρος στις διαπραγματεύσεις μαζί με τον Βραζιλιάνο πρόεδρο, Λουίς Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα, που είχε αναλάβει τη μεσολάβηση μεταξύ Ιρανών και Δύσης.

«Πηγαίνω στο Ιράν διότι θα προστεθεί μία αναφορά στην πρόταση για την ανταλλαγή, ώστε να γίνεται στην Τουρκία. Θα έχουμε την ευκαιρία να αρχίσουμε τη διαδικασία. Εγγυώμαι ότι θα έχουμε την ευκαιρία να ξεπεράσουμε ορισμένα προβλήματα, με τη θέληση του Θεού» δήλωσε ο Ερντογάν, αναχωρώντας με προορισμό την ιρανική πρωτεύουσα.
Μετά τις συνομιλίες με τους Ιρανούς, ο Βραζιλιάνος πρόεδρος δήλωνε στους δημοσιογράφους ότι «το επίπεδο της ελπίδας (για την επίτευξη συμφωνίας) έχει αυξηθεί».

Αντιδράσεις από το Ισραήλ

Παραταύτα, το Ισραήλ αντέδρασε στη συμφωνία ανταλλαγής υποστηρίζοντας ότι το Ιράν «παραπλάνησε» την Τουρκία και τη Βραζιλία προσποιούμενο ότι αποδέχεται» μία συμφωνία για τον εμπλουτισμό μέρος του ιρανικού ουρανίου στην Τουρκία.

Όπως δήλωσε ανώνυμα Ισραηλινός αξιωματούχος «οι Ιρανοί έχουν και στο παρελθόν προσποιηθεί ότι αποδέχονται μία τέτοια διαδικασία, προκειμένου να μειώσουν την πίεση και τον κίνδυνο επιβολής αυστηρότερων διεθνών κυρώσεων, και στη συνέχεια αρνήθηκαν να πράξουν τα συμφωνηθέντα».