Με το βλέμμα στο Αιγαίο η συνάντηση στο Ερζερούμ

Της ΚΥΡΑΣ ΑΔΑΜ

Σε τροχιά επίλυσης αναμένεται να θέσουν τις διαφορές στο Αιγαίο οι πρωθυπουργοί Ελλάδας και Τουρκίας, στην επικείμενη συνάντησή τους στις 7 Ιανουαρίου στο Ερζερούμ της Τουρκίας.


Σε μια ασυνήθιστη κίνηση, ο κ. Παπανδρέου δέχτηκε την πρόσκληση του ομολόγου του κ. Ερντογάν να παραστεί στην ετήσια σύνοδο των Τούρκων πρέσβεων και να μιλήσει προς αυτούς.

Είναι ευνόητο ότι πρόκειται για μια καλά -και πονηρά- σχεδιασμένη επικοινωνιακή κίνηση που θα στρώσει το έδαφος για οριστικές λύσεις, όχι νωρίτερα από το τέλος Μαΐου, όταν θα έχουν ολοκληρωθεί οι εκλογές στην Αγκυρα και, σύμφωνα με ορισμένα σενάρια, και στην Αθήνα.

Στο Ερζερούμ, ο κ. Παπανδρέου δεν πρόκειται να απευθυνθεί στους Τούρκους πρέσβεις (δηλαδή στους ιμάντες υλοποίησης της τουρκικής πολιτικής απέναντι στην Ελλάδα), με λόγους επικριτικούς για το έργο τους. Αντιθέτως, αναμένεται να υπερτονίσει την κοινή προσπάθεια των δύο κυβερνήσεων για την επίλυση των υπαρχόντων προβλημάτων, αρχής γενομένης από την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας του Αιγαίου.

Η Τουρκία

Η τουρκική πλευρά έχει βιαστεί να ανακοινώσει, μέσω των τουρκικών ΜΜΕ, ότι επίκειται «συμφωνία για το Αιγαίο», την οποία θα ανακοινώσουν οι δυο πρωθυπουργοί, ενώ ο Τούρκος ΥΠΕΞ επιμένει ότι υπάρχουν «μπίζνες στο Αιγαίο».

Με τη σταθερή και επίμονη απαίτηση της τουρκικής κυβέρνησης, η συζήτηση το προηγούμενο διάστημα περιορίζεται μόνον στην υφαλοκρηπίδα του Αιγαίου (και κατ' ανάγκην στο θέμα του εύρους των χωρικών υδάτων). Η Αγκυρα επιμένει σθεναρά ότι δεν θα συζητηθεί τώρα το επίκαιρο θέμα της ΑΟΖ και ιδιαιτέρως το θέμα της υφαλοκρηπίδας και της ΑΟΖ στην Αν. Μεσόγειο, που θα κρίνει και το «θέμα» του Καστελόριζου.

Οι υπάρχουσες πληροφορίες επιμένουν ότι η Αθήνα συναινεί και αυτή στη «σαλαμοποίηση» του θέματος της συνολικής οριοθέτησης της υφαλοκρηπίδας και της ΑΟΖ μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, αν και αυτή την περίοδο, το διεθνές ενδιαφέρον εστιάζεται στην περιοχή της Αν. Μεσογείου, καθώς πληθαίνουν οι πληροφορίες και οι ενδείξεις ότι η ευρύτερη περιοχή μπορεί να κρύβει μεγάλα αποθέματα υδρογονανθράκων.

Η ελληνική κυβέρνηση έχει άλλωστε δώσει δείγματα της «συναίνεσης» στη στάση της Τουρκιας και με τη μορφή παράπλευρων διμερών συζητήσεων για «αυξομειώσεις» στο εύρος των ελληνικών χωρικών υδάτων στο Αιγαίο, οδηγώντας επομένως τις σκέψεις για παραχώρηση τμημάτων της ελληνικής υφαλοκρηπίδας -δηλαδή ελληνικής κυριαρχίας- στην Τουρκία. Και αυτό, τη στιγμή που όλα τα κράτη αυξάνουν τα χωρικά ύδατά τους στα 12 ν.μ. (πλην των ειδικών περιπτώσεων, όπου χρειάζεται η μέση γραμμή) και ενώ βρίσκεται σε ισχύ το παράνομο casus belli της Αγκυρας.

Μια αυξομείωση όμως των ελληνικών χωρικών υδάτων δημιουργεί πολλές σκέψεις και για την τύχη του εύρους των χωρικών υδάτων στις ελληνικές βραχονησίδες του Αιγαίου, που έχουν άμεση συνάρτηση και με τους τουρκικούς ισχυρισμούς για «γκρίζες ζώνες».

Προτού όμως ολοκληρωθεί η προσπάθεια των δύο κυβερνήσεων για μια οριστική διευθέτηση του θέματος του Αιγαίου, ώστε στη συνεχεια να επεκταθεί «η συμφωνία» και στην Αν. Μεσόγειο, οι δύο πλευρές θα χρειαστούν μια δημόσια «αλληλοδέσμευση» για αμοιβαίως επωφελή κοινή οικονομική συνεκμετάλλευση του Αιγαίου.

Η συνάντηση στο Ερζερούμ αναμένεται να ικανοποιήσει αυτή την κοινή επικοινωνιακή ανάγκη, που θα προσελκύσει και το διεθνές ενδιαφέρον.

Πολυεθνικές

Αυτό το ενδιαφέρον, ίσως εκφραστεί εν ευθέτω χρόνω με τη μορφή πολυεθνικών εταιρειών που θα μπορούσαν να συνεργαστούν επωφελώς και ισότιμα με την Αθήνα και την Αγκυρα για «συνεκμετάλλευση» των πιθανών πόρων του Αιγαίου.

Αν αληθεύουν μάλιστα ορισμένες πληροφορίες, ήδη η ελληνική πλευρά έχει κινηθεί προς αυτή την κατεύθυνση: είτε προς τη γαλλική εταιρεία TOTAL (μέσω του υπουργού Επικρατείας) είτε προς εταιρείες καναδικών συμφερόντων (μέσω του πρωθυπουργικού περιβάλλοντος). *